Gerula (Gierula) Michał Kajetan, urodzony 27 sierpnia 1899 r., syn Wawrzyńca i Zofii z domu Pieniądz, narodowość polska, wyznanie rzymskokatolickie, żona Katarzyna z domu Błońska, zawód: rolnik, zamieszkały w okresie okupacji w Łodzince Górnej (powiat przemyski).
Gerula (Gierula) Katarzyna z domu Błońska, urodzona 18 kwietnia 1896 r., córka Franciszka i Katarzyny z domu Burdziak, narodowość polska, wyznanie rzymskokatolickie, mąż Michał Kajetan, zamieszkała w okresie okupacji w Łodzince Górnej (powiat przemyski).
Segielin Roman, narodowość polska, wyznanie rzymskokatolickie, zawód: rolnik, zamieszkały w okresie okupacji w Birczy (powiat przemyski).
Przyczyny, okoliczności i rodzaj represji:
Latem 1943 r. małżeństwo Gerulów (Gierulów) udzieliło schronienia siedmiu osobom narodowości żydowskiej (m.in.: Hoffner – imię nieznane, Gustaw Igl, Martyn Igl oraz Stanley i Lusia Igl), których przyprowadził do nich znajomy Roman Segielin. Wkrótce okoliczni mieszkańcy dowiedzieli się o ukrywających się Żydach, w konsekwencji czego rodzina Iglów zdecydowała się opuścić zabudowania Polaków. Natomiast pozostałe trzy ukrywające się osoby zostały w gospodarstwie Gerulów. Pomocy żywnościowej Żydom ukrywającym się u Gerulów udzielał Roman Segielin, który ponadto wraz z bratem Leonem i szwagierką Stanisławą również udzielał czasowego schronienia osobom narodowości żydowskiej (Helenie Kamienieckiej z dziećmi). 1 stycznia 1944 r. Michał Gerula został zatrzymany przez ukraińską policję na drodze prowadzącej do Birczy i przywieziony do domu. Ukraińcy przeprowadzili w zabudowaniach Gerulów rewizję, podczas której znaleźli ukrytych Żydów. Policjanci ukraińscy rozstrzelali ich na terenie gospodarstwa. Aresztowali Michała Gerulę, a następnie przewieźli go kolejno do: Birczy, Dobromila, a na koniec do więzienia w Przemyślu, gdzie został rozstrzelany. Roman Segielin także został aresztowany 1 stycznia 1944 r. przez policję ukraińską i przewieziony do Dobromila, a następnie do więzienia w Przemyślu. Stamtąd wywieziono go do więzienia w Tarnowie, gdzie został rozstrzelany wiosną 1944 r. Katarzynie Geruli podczas rewizji udało się razem z dziećmi uciec do sąsiada. Po opisanych wyżej wydarzeniach wróciła jednak do domu. Dwa dni później została aresztowana przez policję ukraińską i przewieziona najpierw do Dobromila, a następnie do więzienia w Przemyślu. Została zamordowana w nieznanych okolicznościach w lutym 1944 r. Katarzyna i Michał Kajetan Gerula uhonorowani zostali tytułami Sprawiedliwych wśród Narodów Świata 25 kwietnia 1995 r.
Źródło: AIPN Rz, OKŚZpNP w Rzeszowie, I S 14/72, Akta w sprawie rozstrzelania Michała Gieruli, obwieszczenia; AŻIH, Dział Dokumentacji Odznaczeń Yad Vashem w Żydowskim Instytucie Historycznym (1979–2004), sygn. 1875; USC w Birczy, Księgi małżeństw.
Bibliografia: Księga Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Ratujący Żydów podczas Holocaustu – Polska, red. I. Gutman, red. wyd. polskiego D. Libionka, R. Kuwałek, A. Kopciowski, Kraków 2009, t. I, s. 176. Rączy E., Pomoc Polaków dla ludności żydowskiej na Rzeszowszczyźnie 1939–1945, Rzeszów 2008, s. 43, 280–281.
Autor: Elżbieta Rączy
