× Zamknij
× zamknij menu

Indeks represjonowanych

Nahacz Wasyl, Ganczar Maria z domu Prosko

Nahacz Wasyl, urodzony 1 lutego 1893 r. w Onyksach (powiat rawski), syn Konstantina i Katarzyny z domu Głuszki, narodowość ukraińska, wyznanie greckokatolickie, zawód: rolnik, w okresie okupacji niemieckiej zamieszkały w Zalesiu (powiat lubaczowski)

Ganczar Maria z domu Prosko, urodzona w 1880 r. w Wólce Tapalowskiej (powiat jarosławski), córka Kiszki i Anastazji z domu Maczug, narodowość ukraińska, wyznanie greckokatolickie, w okresie okupacji niemieckiej zamieszkała w Lipinie (powiat rawski).

 

Przyczyny, okoliczności i rodzaj represji:

Wasyl Nahacz od lata 1943 r. do marca 1944 r. ukrywał za stałym wynagrodzeniem sześcioro Żydów. Latem 1943 r. zjawił się u niego sąsiad Moses Adler z żoną Chaną i poprosił o nocleg. Mniej więcej po dwóch tygodniach Adler zbudował za zgodą Nahacza bunkier w stajni. Od lipca 1943 r. z Adlerami zamieszkał rzeźnik z Oleszyc o nazwisku Reich. Później doszła trójka innych Żydów. Po około 5 tygodniach od przyjścia Reicha Nahacz stwierdził, że trójka Żydów nie potrafi żyć ze sobą w zgodzie i zażądał opuszczenia domu. Adlerowie po paru dniach opuścili jego dom. Pozostali zamieszkali w bunkrze, który wybudowała rodzina Adlerów. Pierwotnie na utrzymanie łożył Adler, potem koszty utrzymania wszystkich przejął Reich. Około czterech tygodni później trójka Żydów wyprowadziła się do sąsiada o nazwisku Tadeusz Balawander. W bunkrze pozostał jedynie Reich. Po opuszczeniu domu Nahacza Moses Adler i jego żona Chana ukrywali się przez trzy tygodnie w bunkrze wybudowanym w stajni jego sąsiadki Marii Ganczar, za jednorazowym wynagrodzeniem i obietnicą przepisania po wojnie pola leżącego obok jej domu. 22 marca Nahacz i Ganczar na skutek doniesienia złożonego na posterunku żandarmerii w Lubaczowie zostali aresztowani. W stajni Nahacza żandarmi odkryli bunkier, w którym przebywał uzbrojony Reich. Małżeństwo Adler zostało aresztowane w domu sąsiadki Nahacza. Reich został zastrzelony podczas próby ucieczki. Wasyl Nahacz i Maria Ganczar zostali odtransportowani do więzienia zamkowego w Rawie Ruskiej. Oskarżono ich o ukrywanie przez dłuższy czas uzbrojonych Żydów i i opiekowanie się nimi. 15 maja 1944 r. zostali przetransportowani do Niemieckiego Zakładu Karnego we Lwowie. Proces odbył się 16 lipca 1944 r. Oskarżeni zostali skazani na karę śmierci. W aktach nie ma informacji czy wyrok został wykonany.


Źródło: AFB, Sąd Specjalny we Lwowie, R. 137/159

Autor: Aleksandra Namysło

Tłumaczenie materiałów źródłowych: Jakub Grudniewski

Wpis pochodzi z:

Rejestr faktów represji na obywatelach polskich za pomoc ludności żydowskiej w okresie II wojny światowej
Opis oraz publikacja w formie PDF