Gargasz-Różycka Zofia z domu Mycka, urodzona 27 marca 1900 r. w Jabłonce (powiat brzozowski), córka Wincentego i Pauliny z domu Kozickiej, mąż Jakub, zawód: gospodyni domowa, zamieszkała w okresie okupacji w Brzozowie.
Gargasz Jakub, urodzony 27 lipca 1881 r. w Woli Jasienickiej (powiat brzozowski), syn Stanisława i Marianny z domu Sawik, narodowość polska, wyznanie rzymskokatolickie, żona Zofia z domu Mycka, zawód: rolnik, zamieszkały w okresie okupacji w Brzozowie.
Przyczyny, okoliczności i rodzaj represji:
Od listopada 1942 r. w swoim domu przy ul. Podlesie 4 udzielali schronienia znajomym Żydom – Heni Katz wraz z synem. Ukrywana Żydówka partycypowała w kosztach swojego utrzymania. Po otrzymaniu donosu gestapo przeprowadziło 9 lutego 1944 r. rewizję w domu Gargaszów. W wyniku rewizji Henia Katz wraz z synem zostali rozstrzelani. Zofia i Jakub Gargasz zostali aresztowani i skazani 19 kwietnia 1944 r. wyrokiem Sądu Specjalnego w Rzeszowie na karę śmierci, zamienioną następnie na karę 3 lat pozbawienia wolności. Zofia Gargasz, począwszy od 7 sierpnia 1944 r., odbywała karę w obozie jenieckim Rodgau-Dieburg. Brak informacji o losach Jakuba Gargasza, prawdopodobnie został wywieziony do obozu w Rzeszy. Obydwoje przeżyli wojnę.
Zofia i Jakub Gargasz zostali uhonorowani tytułami Sprawiedliwych wśród Narodów Świata 8 maja 1979 r.
Źródło: AFB, Sąd Specjalny w Rzeszowie, R. 137/21; AIPN Rz, OKBZH, II Ds. 60/68, Akta śledcze w sprawie przeciwko sędziemu Sądu Niemieckiego w Rzeszowie Friedrichowi Aldenhoffowi.
Bibliografia: Bartoszewski W., Lewinówna Z., Ten jest z Ojczyzny mojej: Wspomnienia z lat 1939–1945, Kraków 1969, s. 849; Bielawski W., Pilichowski C., Zbrodnie dokonane na Polakach przez hitlerowców za pomoc udzieloną Żydom, Warszawa 1981, GKBZHwP, tom IV, s. 221, 222; Berenstein T., Rutkowski A., Pomoc Żydom w Polsce 1939–1945, Warszawa 1963, s. 44; Kałuski M., Wypełniali przykazanie miłosierdzia, Warszawa 2000, s. 136; Księga Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Ratujący Żydów podczas Holocaustu – Polska, red. I. Gutman, red. wyd. polskiego: D. Libionka, R. Kuwałek, A. Kopciowski, Kraków 2009, s. 177–178; Rączy E., Pomoc Polaków dla ludności żydowskiej na Rzeszowszczyźnie 1939–1945, Rzeszów 2008, s. 42, 43, 47, 164; Wroński S., Zwolak M., Polacy – Żydzi 1939–1945, Warszawa 1971, s. 447.
Autor: Elżbieta Rączy
Tłumaczenie materiałów źródłowych: Mirosław Sikora
