Suchecki Józef, urodzony 1890 r. w miejscowości Chechły, syn Michała i Katarzyny, narodowość polska, rolnik, w okresie okupacji zamieszkały we wsi Zwola, Kreishaupt. Radom, dystrykt radomski, GG.
Wolski Jan, urodzony 9 czerwca 1905 r. w Chechłach, syn Franciszka i Marianny, narodowość polska, wyznanie rzymskokatolickie, rolnik, w czasie okupacji zamieszkały we wsi Zwola, Kreishaupt. Radom, dystrykt radomski, GG.
Przyczyny, okoliczności i rodzaj represji:
Józef Suchecki przed wojną i w czasie okupacji niemieckiej mieszkał we wsi Zwola położonej w niewielkiej odległości (ok. 4 km) od miejscowości Gniewoszów, w której okupacyjne władze niemieckie w grudniu 1941 r. utworzyły getto. Przebywało tam ok. 7 tys. Żydów. Ostatecznie getto zostało zlikwidowane w jesienią 1942 r. W czasie istnienia getta Żydzi podejmowali próby ucieczki, a okoliczna ludność polska udzielała im pomocy, m.in. Maria i Bolesław Paciorkowie oraz Andrzej Bociański. Od wiosny 1943 r. do sierpnia 1943 r. Suchecki i Wolski ukrywali w swoich zabudowaniach gospodarczych kilkunastu Żydów. Jeden z ukrywanych przez Wolskiego Żydów miał się nazywać Moszek Holchendler. Ukrywani często się zmieniali, na miejsce jednych przychodzili inni. W nieznanych bliżej okolicznościach, 17 sierpnia 1943 r. żandarmi niemieccy, najprawdopodobniej ze Zwolenia, trafili do gospodarstwa Sucheckiego. Za udzielanie pomocy Żydom mężczyzna został zastrzelony, natomiast jego żonę ciężko pobito. Przebywającym u nich Żydom udało się zbiec. Przed wykonaniem egzekucji Niemcy zmusili Sucheckiego do wykopania sobie grobu za stodołą Adama Gąsiora. Następnie policjanci obrabowali gospodarstwo Sucheckiego i nakazali mieszkańcowi wsi Zwola, Józefowi Rębisiowi, dostarczenie zrabowanych rzeczy do Zwolenia. Funkcjonariusze tego samego dnia trafili do gospodarstwa Wolskiego, a następnie zastrzelili go podczas próby ucieczki. Jego żona została przez nich pobita. Zwłoki Jana Wolskiego zakopano w Zwoli za stodołą Adama Gąsiora.
Źródła: AIPN, IPN BU 392/685, Akta dotyczące ukrywania przez Józefa Sucheckiego i Jana Wolskiego N.N. Żydów w m. Zwola, dystrykt radomski w latach 1939–1943, t. 1, Protokół przesłuchania świadka Janiny Gizy przez Sąd Powiatowy w Radomiu, Radom, 16 IX 1970 r., s. 1; ibidem, Protokół przesłuchania świadka Józefa Rębisia przez Sąd Powiatowy w Radomiu, Radom, 16 IX 1970 r., s. 9; ibidem, Protokół przesłuchania świadka Władysława Bąka przez b. OKBZH w Kielcach, Kielce, 28 V 1987 r., s. 13–15; ibidem, Protokół przesłuchania świadka Jana Czapki przez b. OKBZH w Kielcach, Kielce, 28 V 1987 r., s. 16–17; ibidem, t. 2, Protokół przesłuchania świadka Andrzeja Bociańskiego przez Sąd Powiatowy w Radomiu, Radom, 8 IV 1970 r., s. 2; ibidem, Protokół przesłuchania świadka Marii Paciorek przez Sąd Powiatowy w Radomiu, Radom, 8 IV 1970 r., s. 3; ibidem, Protokół przesłuchania świadka Bolesława Paciorka przez Sąd Powiatowy w Radomiu, Radom, 8 IV 1970 r., s. 7; USC Gniewoszów, Odpis skrócony aktu zgonu: Suchecki Józef.
Bibliografia: Fąfara E., Gehenna ludności żydowskiej, Warszawa, 1983, s. 456–457; Zajączkowski W., Martyrs of Charity, Washington D.C. 1988, s. 151.
Autor: Tomasz Domański
