Sokół Władysław, urodzony 1 marca 1892 r. w Jarczewie, syn Łukasza i Mariany z d. Kajda, narodowość polska, wyznanie rzymskokatolickie, rolnik, zamieszkały w okresie okupacji w Wilczyskach, Kreishaupt. Jaslo, dystrykt krakowski, GG.
Przyczyny, okoliczności i rodzaj represji:
W okresie okupacji Władysław Sokół był rolnikiem zamieszkałym we wsi Wilczyska (brak informacji o jego stosunkach rodzinnych). W bliżej nieznanym momencie zdecydował się on udzielić schronienia grupie ukrywających się osób narodowości żydowskiej. Byli wśród nich: kobieta o nazwisku Popowska wraz z córkami Marią, Hanką i Danką, małżeństwo Wajnbergów z dziećmi oraz członkowie rodziny Borochowiczów. Początkowo Żydzi ukrywani byli w schronie pod podłogą domu. Po pewnym czasie Wajnbergowie i Borochowiczowie zdecydowali się opuścić kryjówkę i udać się w inne miejsce. W konsekwencji u Sokoła pozostała tylko Popowska wraz z trzema córkami – były one ukrywane w schronie pod podłogą stodoły. W nieustalonym czasie grupę tę opuściła Danka Popowska, która zdecydowała ukrywać się dalej wraz ze swym narzeczonym Heńkiem. Od tego momentu Sokół przechowywał Popowską i jej dwie córki. W bliżej nieznanych okolicznościach, zapewne drogą denuncjacji, o fakcie tym dowiedzieli się niemieccy żandarmi z posterunku w Żelechowie. 10 lipca 1944 r. Władysław Sokół, Popowska i jej dwie córki zostali aresztowani. Już po zakończeniu wojny na terenie parku dworskiego w Żelechowie odnaleziono ich wspólną mogiłę. Jak można przypuszczać, rozstrzelano ich już w dniu aresztowania. Spośród osób ukrywanych przez Sokoła wojnę przeżył co najmniej jeden z członków rodziny Wajnbergów.
Źródła: AIPN Lublin, OKL/Ko. /Kpp. 173/70; USC w Woli Mysłowskiej, Księga aktów zgonu za 1948 r., Akt zgonu Władysława Sokoła nr 30/1948.
Bibliografia: Bielawski W., Zbrodnie na Polakach dokonane przez hitlerowców za pomoc udzielaną Żydom, Warszawa 1987, s. 71; Those Who Helped. Polish Rescuers of Jews During the Holocaust, red. R. Walczak, H. Muszyński, J.P. Śliwczyński, I. Borowicz, T. Prekerowa, Warszawa 1997, cz. 3, s. 117.
Autor: Sebastian Piątkowski
