Pazik Julia, urodzona 10 lutego 1894 r. w Kłyżowie, mąż Franciszek, narodowość polska, wyznanie rzymskokatolickie, zamieszkała w okresie okupacji w Kłyżowie, Kreishaupt. Krasnik, dystrykt lubelski, GG.
Pazik Franciszek, urodzony 1883 r. w Kłyżowie, żona Julia, narodowość polska, wyznanie rzymskokatolickie, zamieszkały w okresie okupacji w Kłyżowie, Kreishaupt. Krasnik, dystrykt lubelski, GG.
Przyczyny, okoliczności i rodzaj represji:
Na początku października 1942 r. Niemcy rozpoczęli poszukiwanie Żydów ukrywających się w lasach Janowa Lubelskiego. Wśród nich znajdowała się rodzina Krantzów, składająca się z ośmiu braci, dwóch sióstr, matki, ojca oraz babci. W wyniku obławy rozdzielili się oni na trzy grupy, tak że w jednej z nich znaleźli się szesnastoletnia Morris oraz jej dwóch braci dwudziestosześcioletni Hertz i pięcioletni Izaak. Trójka rodzeństwa, uciekając, trafiła do Kłyżowa, gdzie mieszkali państwo Pazikowie, których znał Hertz. Julia Pazik oraz jej mąż Franciszek Pazik udzielili pomocy i schronienia rodzeństwu, nie chcąc nic w zamian. Morris opuściła kryjówkę, ponieważ ukrywanie trzech osób było zbyt ryzykowne. Jej bracia Hertz i Izaak pozostali ukryci w stodole. Rodzina Pazików została odrzucona w lokalnym społeczeństwie, była znieważana i nękana przez sąsiadów, w wyniku czego do końca wojny nie opuściła swojego gospodarstwa w Kłyżowie. Prawdopodobnie jeden z ich sąsiadów złożył donos, w następstwie którego bracia Krantz zostali zatrzymani i brutalnie zamordowani. Jedyną ocalałą osobą z żydowskiej rodziny była Morris Krantz. Julia Pazik i jej najstarszy syn (jego imię nie zostało ustalone) zostali aresztowani, jednak zwolniono ich dzięki interwencji zaprzyjaźnionego oficera policji. W relacji Morris Krantz nie ma informacji o losie Franciszka, prawdopodobnie został aresztowany wraz z żoną i synem. 16 kwietnia 1991 r. Julia i Franciszek Pazik zostali uhonorowani tytułem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata.
Źródła: AYV, M.31.2/4781, Collection of the Righteous Among the Nations Department.
Bibliografia: Księga Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Ratujący Żydów podczas Holocaustu. Polska, t. 2 [N–Ż], red. I. Gutman, red. wyd. pol. D. Libionka, R. Kuwałek, A. Kopciowski, Kraków 2009, s. 543–544; The Righteous Among The Nations Database, http://db.yadvashem.org/righteous/family.html?language=en&itemId=4035167, dostęp 5 XII 2014 r.
Autor: Paweł Zawisza
