× Zamknij
× zamknij menu

Indeks represjonowanych

Librowska Franciszka, Librowski Władysław

Librowska Franciszka, zamieszkała w okresie okupacji w Kolonii Kietlin, Kreishaupt. Radomsko, dystrykt radomski, GG. Librowski Jan, zamieszkały w okresie okupacji w Kolonii Kietlin, Kreishaupt. Radomsko, dystrykt radomski, GG.

Librowski Władysław, syn Franciszki, zamieszkały w okresie okupacji w Kolonii Kietlin, Kreishaupt. Radomsko, dystrykt radomski, GG.

 

Przyczyny, okoliczności i rodzaj represji:

Od lipca 1943 r. Franciszkia Librowska (informacje o jej wieku są sprzeczne, na podstawie dostępnych materiałów można jednak założyć, że była już kobietą w podeszłym wieku – 60–70 lat) i jej synowie Jan i Władysław w swoim gospodarstwie w Kolonii Kietlin udzielali schronienia grupie Żydów. Ukrywali ich w piwnicy, w schronie przygotowanym przez Jana Librowskiego i jego sąsiada Stanisława Wywłóczyńskiego. 28 listopada 1943 r. w ich gospodarstwie zjawili się żandarmi z posterunku w Radomsku, wśród których znajdowali się: August Dehn, Alfred Schilling, Paweł Böcker, Kynast, Alfred Purley i tzw. policjant granatowy Stanisław Rachwał. Prawdopodobnie przyczyną ich przybycia był donos. Dehn zapytał Franciszkę Librowską, gdzie ukrywa Żydów. Kobieta najprawdopodobniej nie wiedziała, że synowie ukrywają w gospodarstwie Żydów. Brak odpowiedzi z jej strony stał się powodem rozpoczęcia przeszukania. Siedmiu lub ośmiu ukrywających się znaleziono w piwnicy wykopanej w stodole. Wśród nich znajdowało się dwoje dzieci oraz grupa dorosłych kobiet i mężczyzn. Świadkowie rozpoznali w nich byłych mieszkańców Radomska z rodzin Chęcińskich i Bugajskich. Wszystkich odnalezionych rozstrzelano na miejscu. Następnie zastrzelono również Franciszkę Librowską oraz jej syna Władysława Librowskiego. Informacje co do losów Jana Librowskiego są sprzeczne. Jedne źródła podają jako datę jego śmierci 7 września 1943 r., inne mówią, że został rozstrzelany razem z matką i bratem. W czasie trwania akcji na podwórze wszedł Gerwazy Binkowski (nie do końca jasny jest jego związek z Librowskimi), który także został zastrzelony. Prawdopodobnie i on ukrywał dwójkę Żydów. Niektóre źródła podają, że jego egzekucja nastąpiła przed obławą na Librowskich, a inne, że już po akcji 28 listopada.


Źródła: AIPN Łd, OKŚZpNP w Łodzi, Ds 343/67, Zamordowanie Polaków i Żydów we wsiach Kitliń oraz Kolonia Kietliń (gm. Radomsko); AIPN, IPN BU 392/1913, Akta dotyczące ukrywania przez Franciszkę i Władysława Liberowskich Chęcińskich i Bugajskich w Kolonii Kietlin, pow. Radomsko, rejencja łódzka w 1943 r.

Bibliografia: Dzieci i młodzież w latach drugiej wojny światowej, red. C. Pilichowski, Warszawa 1982, s. 321; http://kaplica-pamieci.pl/tablice-pamieci/Bienkowski_Gerwazy, dostęp 20 XII 2018 r.; Rejestr miejsc i faktów zbrodni popełnionych przez okupanta hitlerowskiego na ziemiach polskich w latach 1939–1945. Województwo piotrkowskie, Warszawa 1983, s. 48; Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką, http:// www.straty.pl/index.php/szukaj-w-bazie, dostęp 25 IX 2016 r.; Ten jest z ojczyzny mojej. Polacy z pomocą Żydom 1939–1945, oprac. W. Bartoszewski, Z. Lewinówna, wyd. 4, Warszawa 2013, s. 624.

Autor: Michał Trębacz 

Wpis pochodzi z:

Represje za pomoc Żydom na okupowanych ziemiach polskich w czasie II wojny światowej


Opis oraz gdzie kupić