Jankowerny-Przybyłowska Kazimiera, urodzona 6 stycznia 1905 r. w Kleczkowie, córka Antoniego i Adeli, narodowość polska, wyznanie rzymskokatolickie, rolniczka, zamieszkała w okresie okupacji we wsi Bartniki, Kreishaupt. Lowicz (Łowicz), dystrykt warszawski, GG.
Kalisiak Anna, narodowość polska, wyznanie rzymskokatolickie, mąż Józef, zamieszkała w okresie okupacji we wsi Bartniki, Kreishaupt. Lowicz (Łowicz), dystrykt warszawski, GG.
Kalisiak Józef, narodowość polska, wyznanie rzymskokatolickie, żona Anna, zamieszkały w okresie okupacji we wsi Bartniki, Kreishaupt. Lowicz (Łowicz), dystrykt warszawski, GG.
Przyczyny, okoliczności i rodzaj represji:
Anna Kalisiak i jej mąż Józef wraz z najemną pracownicą Kazimierą Przybyłowską ukrywali od początku 1942 r. Żyda Romana Jankowerny’ego (ur. 1 lutego 1905 r.). Do 1942 r. Roman pracował w gospodarstwie Kalisiaków. Kiedy Niemcy przystąpili do realizacji „Akcji Reinhardt”, w 1942 r., z obawy o swoje życie, zaczął ukrywać się w lesie. W tym okresie żywność i ubrania były mu dostarczane przez jego przyszłą żonę Kazimierę Przybyłowską. Po pewnym czasie Roman wrócił do gospodarstwa Kalisiaków i ukrywał się na przemian w stodole i w podziemnej kryjówce. Poszukiwany mógł liczyć na dalszą pomoc gospodarzy i Kazimiery. Kalisiakowie byli wielokrotnie nachodzeni w swoim domu przez SS i inne formacje policji niemieckiej. W związku z tym gospodarstwo było często przeszukiwane, a jego mieszkańcom grożono śmiercią i spaleniem dóbr za ukrywanie informacji o poszukiwanym. W trakcie pierwszych rewizji zrabowano z domu Kalisiaków dobra w postaci: kożuchów, garniturów, sukienek oraz biżuterii. Szczególnie poszkodowana została Anna Kalisiak, którą na pewien czas zaaresztowano. W trakcie jej pobytu w więzieniu starano się wydobyć od niej informacje o miejscu przebywania Żyda i formie udzielonej mu pomocy. Anna nie przyznała się jednak do faktu ukrywania Romana i została zwolniona do domu. Roman Jankowerny przeżył do końca okupacji, a swoją kryjówkę opuścił dopiero po wycofaniu się Niemców 18 stycznia 1945 r. 4 czerwca 1989 r. Józef i Anna Kalisiakowie oraz Kazimiera Przybyłowska-Jankowerny zostali uhonorowani tytułami Sprawiedliwych wśród Narodów Świata.
Źródła: AYV, M.31.2/4265, Collection of the Righteous Among the Nations Department.
Bibliografia: Grynberg M., Księga Sprawiedliwych, Warszawa 1993, s. 204–205; The Righteous Among The Nations database, http://db.yadvashem.org/righteous/family.html ?language=en&itemId=4034667, dostęp 23 VII 2018 r.
Autor: Kamil Bielas
