Grabowski Bolesław, żona Wanda, w okresie okupacji mieszkał w Krakowie (Krakau), dystrykt krakowski, GG.
Grabowska Wanda, mąż Bolesław, w okresie okupacji mieszkała w Krakowie (Krakau), dystrykt krakowski, GG.
Przyczyny, okoliczności i rodzaj represji:
W okresie przedwojennym Bolesław Grabowski znał Szlomo Leszmana i jego starszego brata, którzy tuż po wybuchu II wojny światowej uciekli z miasta i wyjechali na teren ZSRR. Jako zwolennicy komunizmu przebywali tam do czerwca 1941 r. i pracowali w kopalni węgla w Donbasie. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej w 1941 r. wrócili do Krakowa. Po powrocie bracia Leszmanowie uzyskali pomoc od Bolesława Grabowskiego i Bronisława Sasuli. Początkowo ci zorganizowali tzw. aryjskie dokumenty dla obu mężczyzn. Następnie zaś Szlomo wyjechał do Działoszyc, gdzie członkowie jego rodziny przebywali w getcie. Szlomo dopomógł siostrze, młodszemu bratu i kuzynowi w wydostaniu się na tzw. aryjską stronę, a następnie ulokował ich w kryjówce zorganizowanej przez Bronisława Sasulę. Jesienią 1942 r., w związku z działalnością Sasuli w organizacjach konspiracyjnych, został on aresztowany przez Gestapo. Zdołał uciec, ale w niedługim czasie złapano go ponownie i rozstrzelano. Szlomo Leszman porozumiał się z Bolesławem i Wandą Grabowskimi i u nich umieścił członków rodziny. W niedługim czasie ich mieszkanie zostało przeszukane przez funkcjonariuszy Gestapo, najprawdopodobniej był to skutek donosu. Wszyscy zostali aresztowani, Grabowskiego zabrano i zamknięto w więzieniu przy ul. Montelupich, gdzie był przesłuchiwany i bity. Z kolei ukrywających się Żydów zamknięto w obozie, najprawdopodobniej w KL Plaszow. Wanda Grabowska, początkowo aresztowana, szybko została wypuszczona. 23 czerwca 1988 r. Instytut Yad Vashem uhonorował pośmiertnie Bolesława, jego żonę Wandę Grabowską oraz Bronisława Sasulę tytułem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata.
Źródła: AYV, M.31.2/3918, Collection of the Righteous Among the Nations Department
Bibliografia: Księga Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Ratujący Żydów podczas Holocaustu. Polska, t. 1 [A–M], red. I. Gutman, red. wyd. pol. D. Libionka, R. Kuwałek, A. Kopciowski, Kraków 2009, s. 201.
Autor: Martyna Grądzka-Rejak
