× Zamknij
× zamknij menu

Indeks represjonowanych

Gielarowski Bartłomiej, Marciniec Karolina

Gielarowski Bartłomiej, urodzony 1871 r. w Nienadówce, narodowość polska, wyznanie rzymskokatolickie, rolnik, zamieszkały w czasie okupacji niemieckiej w Trzebusce, Kreishaupt. Reichshof (Rzeszów), dystrykt krakowski, GG. 

Marciniec Karolina, urodzona 1901 r. w Brzózie Stadnickiej, narodowość polska, wyznanie rzymskokatolickie, rolniczka, zamieszkała w czasie niemieckiej okupacji w Trzebusce, Kreishaupt. Reichshof (Rzeszów), dystrykt krakowski, GG.

 

Przyczyny, okoliczności i rodzaj represji:

Bartłomiej i Karolina pozostawali w nieformalnym związku. Mieli troje dzieci noszące nazwisko matki: Stanisława (ur. 1924 r.), Józefę (ur. 1931 r.) i Janinę (ur. 1937 r.) Od lata 1942 r. w swoim domu w Trzebusce ukrywali cztery osoby narodowości żydowskiej, a czasowego schronienia udzielali kolejnym dwóm: Josefowi Fischmanowi, Berkowi Kahnerowi, Mojżeszowi Krautowi i Leizerowi Krautowi z Sokołowa Małopolskiego oraz nieznanemu z nazwiska Żydowi z Nienadówki o imieniu Meilech i nieznanej Żydówce. Wszyscy byli przedwojennymi znajomymi Bartłomieja i Karoliny. 27 lipca 1943 r. dom, w którym mieszkali Polacy, został otoczony przez żandarmerię. Dwóch Żydów (Mojżesza Krauta i Meilecha z Nienadówki) żandarmi zastrzelili na miejscu, a pozostałych oraz Bartłomieja i Karolinę aresztowali i przewieźli do budynku szkoły w Sokołowie Małopolskim, gdzie wówczas mieścił się posterunek żandarmerii. Następnego dnia Polacy i Żydzi zostali rozstrzelani na podwórku szkoły i tam zakopani. Kilka dni później zwłoki wydobyto i spalono. 9 lutego 2010 r. Bartłomiej Gielarowski i Karolina Marciniec zostali pośmiertnie odznaczeni Krzyżami Komandorskimi Orderu Odrodzenia Polski.


Źródła: AIPN, OKBZpNP, Zn S 14/97, Akta śledztwa w sprawie zastrzelenia w 1943 r. w Sokołowie Małopolskim kilku Żydów i trzech Polaków za pomoc udzielaną w Sokołowie Małopolskim, Protokoły przesłuchania świadka Anny Tasior, 24 II 1997 r., k. 18–19; ibidem, Protokół przesłuchania Karoliny Kozak, 24 X 1968 r., k. 37–38; ibidem, 11 VI 1997 r., k. 20–21; ibidem, Protokół przesłuchania Stanisława Marcińca, 11 II 1997 r., k. 16–17; USC w Sokołowie Małopolskim, Księga zgonów, Odpis aktu zgonu Bartłomieja Gielarowskiego, k. 22; Relacja Józefy Gołojuch z domu Marciniec (zbiory Elżbiety Rączy, 2009).

Bibliografia: Bieda T., Pomoc dla ludności żydowskiej w Polsce południowo-wschodniej. Międzynarodowa sesja naukowa „Hitlerowskie ludobójstwo w Polsce i Europie 1939– –1945”, GKBZHwP, Warszawa, s. 6; Rączy E., Witowicz I., Polacy ratujący Żydów na Rzeszowszczyźnie, w latach 1939–1945 (Poles Rescuing Jews in the Rzeszow Region in the Years 1939–1945), Rzeszów 2011, s. 207–208; Wroński S., Zwolak M., Polacy Żydzi 1939–1945, Warszawa 1971, s. 395–396.

Autor: Elżbieta Rączy

Wpis pochodzi z:

Represje za pomoc Żydom na okupowanych ziemiach polskich w czasie II wojny światowej


Opis oraz gdzie kupić