Fołta Szymon, urodzony 23 października 1879 r., syn Kazimierza i Marianny z d. Szylar, narodowość polska, wyznanie rzymskokatolickie, rolnik, zamieszkały w Jankowicach, Kreishaupt. Jaroslau, dystrykt krakowski, GG.
Przyczyny, okoliczności i rodzaj represji:
W okresie okupacji niemieckiej Szymon i Maria Fołtowie mieszkali w Jankowicach. Posiadali oni duże gospodarstwo rolne, z którego się utrzymywali. Razem z rodzicami mieszkało czworo ich dzieci (Antoni, Bronisława, Władysław i Aleksandra). Pozostała trójka założyła już własne rodziny i wyprowadziła się z domu. Oprócz Fołtów w domu przebywało wówczas także sześciu członków ich dalszej rodziny, uciekinierów ze wschodnich terenów byłego państwa polskiego. W 1942 r. do Fołtów przybyła pięcioosobowa żydowska rodzina z Jankowic o nieustalonych danych osobowych (dwóch mężczyzn, dwie kobiety i dziewczynka w wieku 5–6 lat). Byli to znajomi córki Szymona, Bronisławy. Rodzina Fołtów przygotowała im kryjówkę w słomie na strychu. Żydzi nie przestrzegali jednak zasad bezpieczeństwa. W ciągu dnia wychodzili z kryjówki do ogrodu, a nawet chodzili po wsi. Mieszkańcy miejscowości wiedzieli o ich obecności i to prawdopodobnie było przyczyną, że informacja o ich pobycie dotarła do Niemców. 25 maja 1944 r. do domu Fołtów przybyli Niemcy z nieustalonej formacji i funkcjonariusze ukraińskiej policji. Zabrali oni ze sobą kilku mężczyzn ze wsi i zmusili do przeszukania zabudowań gospodarczych Fołtów. Ukrywający się Żydzi zostali znalezieni. Niemcy rozstrzelali ich na podwórzu. Szymon Fołta w ostatniej chwili próbował uciekać. Nie udało mu się. Został zastrzelony koło domu. Zwłoki Żydów pogrzebali mieszkańcy wsi na polu koło zabudowań Fołtów, a ciało Szymona rodzina pochowała na cmentarzu w Chłopicach. 9 lutego 2010 r. Maria i Szymon Fołtowie (pośmiertnie) oraz ich córka Aleksandra Sawa zostali odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski przez prezydenta RP.
Źródła: APRz, KW PZPR, Zbiory, 237, Losy Żydów w czasie okupacji niemieckiej [b.p.]; USC Chłopice, Liber mortuorum pro Pago Jankowie ab Anno 1938–1949; Relacja Urszuli Szczur z d. Fołta (w zbiorach autorki, 2009 r.).
Bibliografia: Rejestr miejsc i faktów zbrodni popełnionych przez okupanta hitlerowskiego na ziemiach polskich w latach 1939–1945. Województwo przemyskie, Warszawa 1983, s. 37; Rączy E., Pomoc Polaków dla ludności żydowskiej na Rzeszowszczyźnie 1939–1945, Rzeszów 2008, s. 44; Rączy E., Witowicz I., Polacy ratujący Żydów na Rzeszowszczyźnie w latach 1939–1945 (Poles Rescuing Jews in the Rzeszów Region in the Years 1939–1945), Rzeszów 2011, s. 205.
Autor: Elżbieta Rączy
