Samojedny Jan, urodzony w 1880 r., wyznanie rzymskokatolickie, narodowość polska, żona Maria, zawód: rolnik, zamieszkały w okresie okupacji w Głogowie Małopolskim (powiat rzeszowski).
Samojedna Maria, urodzona 14 maja 1893 r., narodowość polska, wyznanie rzymskokatolickie, mąż Jan, zawód: rolniczka, zamieszkała w okresie okupacji w Głogowie Małopolskim (powiat rzeszowski).
Przyczyny, okoliczności i rodzaj represji:
Od 1942 r. w specjalnie przygotowanym schowku w swoim domu przy ulicy Polnej w Głogowie Małopolskim ukrywali mężczyznę narodowości żydowskiej z miejscowości Przewrotne (Mojżesza Wachtela). 18 lutego 1943 r. do Głogowa Małopolskiego przybyła grupa trzynastu Niemców z Rzeszowa, wśród których było kilku niemieckich policjantów. Z polecenia Niemców w akcji brał udział także Antoni Nowacki, funkcjonariusz policji granatowej z Głogowa Małopolskiego. W nocy z 18 na 19 lutego 1943 r. Niemcy otoczyli dom Samojednych, a następnie przeprowadzili rewizję, w wyniku której odkryli przygotowaną kryjówkę. Nie odnaleźli jednak Mojżesza Wachtela, który zdołał uciec (został później zamordowany przez Niemców w Raniżowie). Jan Samojedny został zastrzelony przez jednego z niemieckich policjantów jeszcze w trakcie trwania rewizji. Marię poddano przesłuchaniu, podczas którego była brutalnie bita przez Niemców w celu uzyskania informacji o miejscu pobytu osoby, której udzielała schronienia. Nie wyjawiła żadnych informacji i została zastrzelona.
Źródło: AIPN Rz, II Ds.15/70, Akta śledztwa w sprawie zamordowania Jana i Marii Samojednych za ukrywanie Żydów; Relacja Teofila Miazga (w posiadaniu autora); USC w Głogowie Małopolskim, księgi zgonów. Bibliografia: Rączy E., Pomoc Polaków dla ludności żydowskiej na Rzeszowszczyźnie 1939–1945, Rzeszów 2008, s. 45.
Autor: Elżbieta Rączy
