Niedziela Eugeniusz, urodzony 30 kwietnia 1908 r., syn Władysława i Teofili, narodowość polska, wyznanie rzymskokatolickie, zawód: rolnik, zamieszkały w okresie okupacji w Markuszowej (powiat strzyżowski).
Przyczyny, okoliczności i rodzaj represji:
Od zimy na przełomie roku 1942 i 1943 ukrywał w swoich zabudowaniach gospodarczych trzy rodziny narodowości żydowskiej (czteroosobową rodzinę Henryka Weitza: Hermana i Chunę oraz ich dzieci Golę i Mońka, czteroosobową rodzinę Mojżesza Weitza: Mojżesza i Helenę wraz z dziećmi Rose i Tobim, a także Salomona Schmidta z żoną Sarą). Ukrywający się Żydzi nie przestrzegali względów bezpieczeństwa i zostali wyśledzeni przez Niemców. Na początku lipca 1943 r. do domu Niedzielów, prawdopodobnie na skutek donosu, przybył żandarm niemiecki Karol Peszek z posterunku w Wiśniowej oraz kilku granatowych policjantów o nieustalonych nazwiskach. Przeprowadzili oni szczegółową rewizję w domu i gospodarstwie, ale nie znaleźli ukrywających się Żydów, gdyż zdołali oni wcześniej uciec, ostrzeżeni przez syna Niedzieli. Mimo to Eugeniusz Niedziela został aresztowany pod zarzutem utrzymywania kontaktów z Żydami i odwieziony na posterunek żandarmerii w Wiśniowej, a następnego dnia skierowano go do obozu pracy w Szebniach. Przebywał w nim do 2 lutego 1944 r., a następnie został przewieziony kolejno do obozów w Płaszowie, Szczakowej oraz Łabędach koło Gliwic. Eugeniusz Niedziela został uhonorowany tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata 18 marca 1993 r.
Źródło: AIPN Rz, II S 6/76, Akta podręczne w sprawie zbrodni w obozie w Szebniach.
Bibliografia: Księga Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Ratujący Żydów podczas Holocaustu – Polska, red. I. Gutman, red. wyd. polskiego D. Libionka, R. Kuwałek, A. Kopciowski, Kraków 2009, t. II, s. 493–494; Polacy ratujący Żydów w czasie Zagłady. Przywracanie pamięci, Łódź 2009, s. 105; Rączy E., Pomoc Polaków dla ludności żydowskiej na Rzeszowszczyźnie 1939–1945, Rzeszów 2008, s. 62, 272–275.
Autor: Elżbieta Rączy
