× Zamknij
× zamknij menu

Indeks represjonowanych

Kurpiel Stanisław, Kurpiel Franciszka z domu Stachańska, Kurpiel Alfreda, córka Stanisława i Franciszki z domu Stachańskiej, Kurpiel Irena, córka Stanisława i Franciszki z domu Stachańskiej, Kurpiel Romana, córka Stanisława i Franciszki zdomu Stachańskiej, Kochanowicz Maria, Kochanowicz Bronisława, Kochanowicz Bolesław, Kochanowicz Stanisław

Kurpiel Stanisław, urodzony 24 sierpnia 1893 r., narodowość polska, wyznanie rzymskokatolickie, żona Franciszka z domu Stachańska, zawód: leśniczy, zamieszkały w okresie okupacji w Leoncinie koło Krasiczyna (powiat przemyski).

Kurpiel Franciszka z domu Stachańska, urodzona 4 kwietnia 1897 r. w Łomży, narodowość polska, wyznanie rzymskokatolickie, mąż Stanisław, zamieszkała w okresie okupacji w Leoncinie koło Krasiczyna (powiat przemyski).

Kurpiel Alfreda, córka Stanisława i Franciszki z domu Stachańskiej, zamieszkała w okresie okupacji w Leoncinie koło Krasiczyna (powiat przemyski).

Kurpiel Irena, córka Stanisława i Franciszki z domu Stachańskiej, zamieszkała w okresie okupacji w Leoncinie koło Krasiczyna (powiat przemyski).

Kurpiel Romana, córka Stanisława i Franciszki zdomu Stachańskiej, zamieszkała w okresie okupacji w Leoncinie koło Krasiczyna (powiat przemyski).

Kochanowicz Maria, zawód: pracownica rolna, zamieszkała w okresie okupacji w Leoncinie koło Krasiczyna (powiat przemyski).

Kochanowicz Bronisława, córka Marii, zawód: pracownica rolna, zamieszkała w okresie okupacji w Leoncinie koło Krasiczyna (powiat przemyski).

Kochanowicz Bolesław, syn Marii, zawód: pracownik rolny, zamieszkały w okresie okupacji w Leoncinie koło Krasiczyna (powiat przemyski).

Kochanowicz Stanisław, syn Marii, zawód: pracownik rolny, zamieszkały w okresie okupacji w Leoncinie koło Krasiczyna (powiat przemyski).

 

Przyczyny, okoliczności i rodzaj represji:

Stanisław i Franciszka Kurpielowie mieszkali w czasie okupacji w służbowym domu w folwarku Leoncin. Stanisław był tam zarządcą, a Franciszka zajmowała się dziećmi i domem. W folwarku mieszkali także Maria Kochanowicz jej dwaj synowie Stanisław i Bolesław oraz córka Bronisława. Wszyscy Kochanowiczowie byli zatrudnieni w folwarku jako pracownicy rolni. W 1942 r. do majątku Leoncin zostało spędzone przez Niemców bydło pochodzące z kontyngentów. Do jego pilnowania skierowani zostali Żydzi z getta przemyskiego. Nawiązali oni kontakt ze Stanisławem Kurpielem, który zgodził się na ich ukrycie. Na przełomie 1942 i 1943 r. małżeństwo Kurpielów udzieliło schronienia 24 osobom narodowości żydowskiej, a ogółem udzielili pomocy około trzydziestu Żydom (m.in.: Rubinfeldowi, Golingerowi, Spieglowi oraz Rubinowi z żoną i dziećmi: Jankielem i Izaakiem). Ukrywający się Żydzi partycypowali w kosztach utrzymania. Franciszka Kurpiel kupowała dla nich żywność w Przemyślu. Z końcem maja 1944 r. ktoś zwrócił uwagę na fakt dokonania większej ilości zakupów i powiadomił policję. 21 maja 1944 r. około dwudziestu ukraińskich policjantów przeprowadziło rewizję w zabudowaniach Kurpielów. Następnie rozstrzelali 24 odnalezione osoby narodowości żydowskiej. Tylko jednej z osób udało się zbiec z miejsca kaźni. Po egzekucji Żydów policjanci ukraińscy aresztowali małżeństwo Kurpielów wraz z trzema córkami oraz Kochanowiczów, a następnie zawieźli ich do Przemyśla. Początkowo wszystkich umieścili w budynku policji ukraińskiej. Jeszcze tego samego dnia przewieziono ich do więzienia przy ulicy Krasińskiego w Przemyślu. Tam zostali przesłuchani. Po kilku godzinach zwolniono rodzeństwo Kochanowiczów, natomiast po kilku dniach dzieci Kurpielów oraz Marię Kochanowicz. Franciszka i Stanisław Kurpielowie pozostali w więzieniu i poddani zostali śledztwu, podczas którego byli torturowani. 19 czerwca 1944 r. gestapo rozstrzelało Franciszkę i Stanisława Kurpielów w forcie w Lipowicy. Franciszka i Stanisław Kurpielowie 9 lutego 2010 r. zostali odznaczeni przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Krzyżami Komandorskimi Orderu Odrodzenia Polski.


Źródło: AIPN Rz, S 2/03/Zn, Akta śledztwa w sprawie zabójstwa Stanisława i Franciszki Karpiel; Akta Parafii w Krasiczynie; Muzeum Ziemi Przemyskiej, Afisze; Relacja Bronisławy Wierzbickiej z domu Kochanowicz. 

Bibliografia: Polacy ratujący Żydów w czasie zagłady. Przywracanie Pamięci, Łódź 2009, s. 89; Rączy E., Pomoc Polaków dla ludności żydowskiej na Rzeszowszczyźnie 1939–1945, Rzeszów 2008, s. 43, 63.

Autor: Elżbieta Rączy

Wpis pochodzi z:

Rejestr faktów represji na obywatelach polskich za pomoc ludności żydowskiej w okresie II wojny światowej
Opis oraz publikacja w formie PDF