× Zamknij
× zamknij menu

Indeks represjonowanych

Gołębiecka Zuzanna, Gołębiecki Czesław, Gołębiecki Kazimierz, Gołębiecki Franciszek, Gołębiecka Anna

Gołębiecka Zuzanna7, urodzona 8 lutego 1890 r., zamieszkała w okresie okupacji w kolonii Brańsk koło Poletył (ówczesny powiat bielski).

Gołębiecki Czesław, urodzony 28 grudnia 1914 r., syn Zuzanny, zamieszkały w okresie okupacji w kolonii Brańsk koło Poletył (ówczesny powiat bielski).

Gołębiecki Kazimierz, urodzony 18 grudnia 1923 r., syn Zuzanny, zamieszkały w okresie okupacji w kolonii Brańsk koło Poletył (ówczesny powiat bielski).

Gołębiecki Franciszek, urodzony 2 lutego 1926 r., syn Zuzanny, zamieszkały w okresie okupacji w kolonii Brańsk koło Poletył (ówczesny powiat bielski).

Gołębiecka Anna, urodzona 7 sierpnia 1931 r., córka Zuzanny, zamieszkała w okresie okupacji w kolonii Brańsk koło Poletył (ówczesny powiat bielski).

 

Przyczyny, okoliczności i rodzaj represji:

Po likwidacji brańskiego getta w listopadzie 1942 r., rodzina Gołębieckich udzielała pomocy uciekinierom z getta, swoim znajomym narodowości żydowskiej (Mosze Rubinsztejn, Mulko i Moszko Klejnot oraz Dora i Herszko Rubin). Ponadto rodzina Gołębieckich dostarczała żywność innym ukrywającym się w okolicy Żydom (m.in.: Szmul Rachelson i rodzeństwo „Ankieluków”, dzieci Jankiela). Wiosną 1943 r. rodzina została ostrzeżona przez polskiego policjanta, że żandarmeria niemiecka posiada informację o ukrywaniu przez nich osób narodowości żydowskiej8. Wówczas ukrywani Żydzi opuścili gospodarstwo Gołębieckich i ukryli się w podziemiach cmentarnej kaplicy w Brańsku, a potem w pobliskim lesie. Gołębieccy w dalszym ciągu udzielali im pomocy żywnościowej. Po pewnym czasie Żydzi powrócili do gospodarstwa położonego w kolonii pod Brańskiem koło Poletył. Pomoc udzielana uciekinierom trwała do lata 1943 r. W czasie żniw żandarmeria niemiecka z posterunku w Brańsku przeprowadziła rewizję w gospodarstwie Gołębieckich. W jej trakcie z zabudowań udało się zbiec rodzeństwu Klejnotów oraz przebywającym w domu dzieciom Zuzanny Gołębieckiej – Annie i Franciszkowi. Niemcy zastrzelili Dorę i Herszka Rubinów, których zwłoki zakopano na terenie kolonii. Z ukrywanych osób wojnę przetrwał Mulko Klejnot. Na polecenie żandarmów, w ramach represji za złamanie zakazu udzielania pomocy ludności żydowskiej, zabudowania Gołębieckich zostały rozebrane, a inwentarz i przedmioty domowego użytku skonfiskowane. Rodzina Gołębieckich do końca okupacji ukrywała się na terenie gminy Wyszki i koło wsi Klichy. Zuzanna Gołębiecka oraz jej dzieci Czesław, Franciszek, Kazimierz i Anna zostali uhonorowani tytułami Sprawiedliwych wśród Narodów Świata 22 lutego 1989 r.


Źródło: AIPN, 392, p. 733; ibidem, p. 881; ibidem, p. 997; AIPN Bi 1/103, k. 1. AIPN Bi 1/1033, Poczery. Pomoc Żydom; AIPN Bi 1/1028, Pomoc Żydom; AIPN Bi 1/1757, Brańsk – losy Żydów; AIPN Bi 1/1031, Pomoc Żydom; AIPN Bi, OKŚZpNP, S 61/09/Zn, Akta dotyczące zbrodni nazistowskich popełnionych w latach 1941–1944 w Brańsku i innych miejscowościach powiatu Bielsk Podlaski, woj. podlaskie przez funkcjonariuszy III Rzeszy Niemieckiej; Akta USC w Brańsku; AŻIH, sygn. 3530 relacja M. Klejnota z 21 marca 1948 r.; ibidem, sygn. 2113 relacja A. Trusa z dnia 20 stycznia 1947 r.

Bibliografia: Cohen J., Trus A., Sefer ha Zikaron Bransk, New York 1948, s. 328–329. Księga Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Ratujący Żydów podczas Holocaustu – Polska, red. I. Gutman, red. wyd. polskiego D. Libionka, R. Kuwałek, A. Kopciowski, Kraków 2009, t. I, s. 192–193; Kto ratuje jedno życie, ratuje cały świat. Pomoc ludności żydowskiej pod okupacją niemiecką w województwie białostockim. Informator wystawy, red. C. Kuklo, A. Pyżewska, E. Rogalewska, Białystok 2003; Monkiewicz W., Za cenę życia. O ratowaniu Żydów w Białostockiem w okresie okupacji niemieckiej [w:] Białostoccy Żydzi, red. A. Dobroński, W. Monkiewicz, t. 2, Białystok 1997; Monkiewicz W., Kowalczyk J., Pomoc Żydom w regionie białostockim podczas II wojny światowej, „Studia Podlaskie”, t. 2, 1989; Romaniuk Z., Brańsk i okolice w latach 1939–1953. Reminiscencje zdarzeń [w] Ziemia Brańska 1939–1953, t. VI, oprac. Z. Romaniuk, Brańsk 1995; The Story of Two Shtetls Brańsk and Ejszyszki. An Overview of Polish- -Jewish Relations in Northeastern Poland during World War II, Toronto- -Chicago 1998; Those Who Helped. Polish Rescuers of Jews During the Holocaust, cz. 1, Warszawa 1993.

Autorzy: Magdalena Dzienis-Todorczuk, Zbigniew Romaniuk

 

7 W dokumentach figuruje różna forma zapisu nazwiska: Gołąbiecka, Gołembiecka, Gołębiewska.
8 Według wspomnień Mulko Klejnota wiosną 1943 r. w zabudowaniach Gołębieckich pojawili się partyzanci sowieccy, żądając wydania Żydów. Pomiędzy ukrywającymi się a przybyłymi wywiązała się strzelanina, która zaalarmowała Niemców. Informacja ta nie znajduje potwierdzenia we wspomnieniach rodziny.

Wpis pochodzi z:

Rejestr faktów represji na obywatelach polskich za pomoc ludności żydowskiej w okresie II wojny światowej
Opis oraz publikacja w formie PDF