Galec Stanisław, urodzony 22 sierpnia 1889 r., żona Maria z domu Nicałow, zawód: robotnik, zamieszkały w okresie okupacji w Podszkodziu (powiat ostrowiecki).
Galec Maria z domu Nicałow, urodzona 1893 r., mąż Stanisław, zawód: rolniczka, zamieszkała w okresie okupacji w Podszkodziu (powiat ostrowiecki).
Skwarlińska Leokadia z domu Nowak, urodzona 24 marca 1915 r., zawód: rolniczka, zamieszkała w okresie okupacji w Podszkodziu (powiat ostrowiecki).
Nowak Maria, urodzona w 1925 r., zamieszkała w okresie okupacji w Podszkodziu (powiat ostrowiecki).
Przyczyny, okoliczności i rodzaj represji:
Stanisław i Maria Galcowie w czasie okupacji przez kilka miesięcy (od kwietnia 1943 r.) ukrywali w swoim domu i żywili dwóch uciekinierów z getta w Ostrowcu Świętokrzyskim. Żydzi o imionach Marian i Grzegorz byli w wieku około 30 lat. Leokadia Skwarlińska wraz z matką, bratem i siostrą oraz córką mieszkała we wsi Podszkodzie koło Ostrowca Świętokrzyskiego. Na początku 1943 r. w jej domu zjawił się pochodzący z Ostrowca Świętokrzyskiego handlarz bydłem o imieniu Lejbuś, którego znała jeszcze sprzed wojny (po jej rozpoczęciu pomagała mu, kupując dla niego żywność). Wraz z Lejbusiem zjawili się także dwaj inni Żydzi. Wszyscy trzej zostali ukryci w kryjówce na strychu domu, w której przebywali około trzech miesięcy. Rankiem 6 kwietnia 1943 r. w domu małżeństwa Galców znajdowała się Maria, 14-letnia siostrzenica Stanisława Galca oraz Marian i Grzegorz. Stanisław Galec był w tym czasie w pracy w hucie w Ostrowcu Świętokrzyskim. Zbliżających się do domu Niemców zauważyła Zofia Wnuk, która powiadomiła o tym ciotkę. Maria Galec ostrzegła śpiących jeszcze Żydów i otworzyła im okno wychodzące do ogrodu. Marian i Grzegorz wyskoczyli przez nie i zaczęli uciekać, zostali jednak zauważeni i zastrzeleni. Marię Galec Niemcy zabrali do mieszkającej w Podszkodziu rodziny Skwarlińskich, która również podejrzewana była o przechowywanie Żydów (Zofii Wnuk udało się opuścić dom niezauważonej). W domu Skwarlińskich niemieccy żandarmi aresztowali 28-letnią Leokadię Skwarlińską oraz jej 18-letnią siostrę Marię Nowak. Wraz z trzema aresztowanymi kobietami Niemcy wrócili do domu Galców. Po obrabowaniu domu zastrzelili tam Marię Galec. Natomiast dwie siostry zostały przewiezione do aresztu w Ostrowcu Świętokrzyskim, gdzie przebywały przez dwa miesiące. W tym czasie Leokadia Skwarlińska była wielokrotnie przesłuchiwana i bita. Niemcy chcieli uzyskać od niej informacje, gdzie ukrywają się Żydzi i partyzanci. 3 czerwca 1943 r. Leokadia Skwarlińska została wywieziona do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau (numer obozowy 45 801), gdzie przebywała do sierpnia 1944 r. Następnie została przeniesiona do obozu koncentracyjnego Ravensbrück, gdzie pozostała do końca wojny. Razem z Leokadią Skwarlińską do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau wywieziona została jej siostra Maria Nowak (numer obozowy 45 800), która zmarła tam 24 maja 1944 r. Niemcy, trzy dni po zamordowaniu Marii Galec, aresztowali jej męża Stanisława Galca i osadzili w areszcie w Ostrowcu Świętokrzyskim. 22 kwietnia 1943 r. przetransportowano go do obozu koncentracyjnego Auschwitz (numer obozowy 117 823), skąd w 1944 r. został przeniesiony do obozu koncentracyjnego Ravensbrück. Stanisław Galec powrócił po zakończeniu wojny do domu ciężko chory i po kilku miesiącach zmarł.
Źródło: AIPN Ki, 53/4281 (Ko 22/87), Korespodencja ogólna w sprawach działalności śledczej dotyczącej pomocy udzielanej Żydom w czasie okupacji hitlerowskiej – Kazimierz i Jan Galec, Zofia Kwiatkowska, Leokadia Skwarlińska; USC w Ostrowcu Świętokrzyskim, Księgi zgonów; www.auschwitz.org.pl.
Bibliografia: Księga Pamięci. Transporty Polaków do KL Auschwitz z Radomia i innych miejscowości Kielecczyzny 1940–1944, t. 2, t. 4, red. F. Piper, I. Strzelecka, Warszawa–Oświęcim 2006, s. 1124, 1868–1869. List of Poles Killed Helping Jews During the Holocaust (http://www.holocaustforgotten. com/list.htm).
Autor: Edyta Krężołek
