Balawander Feliks, żona Wiktoria z domu Szponar, zamieszkały w okresie okupacji w Zalesiu (powiat lubaczowski).
Balawander Wiktoria z domu Szponar, mąż Feliks, zamieszkała w okresie okupacji w Zalesiu (powiat lubaczowski).
Balawander Tadeusz, urodzony 25 sierpnia 1925 r., syn Feliksa i Wiktorii z domu Szponar, narodowość polska, wyznanie rzymskokatolickie, zawód: rolnik, zamieszkały w okresie okupacji w Zalesiu (powiat lubaczowski), zmarł 16 lipca 2007 r.
Przyczyny, okoliczności i rodzaj represji:
Od jesieni 1943 do wiosny 1944 r. udzielali schronienia trzem mężczyznom narodowości żydowskiej z Oleszyc (Cioma, Flajszer, nazwisko trzeciego mężczyzny nieznane). Pewnej nocy (data nieznana) Żydzi opuścili kryjówkę i dotarli do sąsiedniej wsi. Tam okradli jedno z ukraińskich gospodarstw. Jego właściciel dotarł, prawdopodobnie po zostawionych przez nich śladach, do gospodarstwa Balawandrów. Następnie zgłosił ten fakt na policję ukraińską i oskarżył Polaków o kradzież. Jeszcze tego samego dnia Tadeusz Balawander oraz jego rodzice zostali aresztowani i zabrani na posterunek policji ukraińskiej w Oleszycach, a następnie przewiezieni do więzienia w Lubaczowie, gdzie przez trzy tygodnie byli poddani brutalnemu śledztwu. Pod wpływem tortur Feliks Balawander przyznał, że sprawcami kradzieży byli prawdopodobnie ukrywani przez niego Żydzi. Tadeusz Balawander został zwolniony z więzienia, natomiast jego rodzice przeniesieni do więzienia we Lwowie. Ich dalszych losów nie udało się ustalić. Żydzi, którzy byli ukrywani przez Polaków, w dniu ich aresztowania uciekli z domu i ukrywali się w pobliskich lasach. Okupację niemiecką przeżył tylko Cioma.
Źródło: AIPN Rz, OKBZpNP, 191/549, Prześladowanie ludności polskiej za pomoc Żydom.
Autor: Elżbieta Rączy
